شیوه امیرالمؤمنین در تربیت فرزند

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در وصیت‌نامه باارزش خود به فرزند گرامی‌اش امام حسن (علیه‌السلام) به نکات بارزشی در راستای تربیت فرزندان اشاره فرموده است. آن حضرت انتقال دانسته‌های خود به کودکان را بااهمیت دانسته و بیان فرموده‌اند که: «قلب نوجوان چنان زمین کاشته نشده، آماده پذیرش هر بذرى است که در آن پاشیده شود، پس در تربیت تو شتاب کردم، پیش از آنکه دل تو سخت شود و عقل تو به چیز دیگرى مشغول گردد.» [1]

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در استفاده بهینه از تجربیات و زندگی گذشتگان توضیح می‌دهد که دقت در زندگی آنان و توجه به نکات مهم تاریخ می‌تواند مفید باشد و مطالعه نکات بی‌اهمیت تاریخ بی‌ارزش است: «پسرم! درست است که من به‌اندازه پیشینیان عمر نکرده‏ ام، امّا در کردار آن‌ها نظر افکندم، ...و بامطالعه تاریخ آنان، گویا از اوّل تا پایان عمرشان با آنان بوده‏ ام، پس قسمت‏هاى روشن و شیرین زندگى آنان را از دوران تیرگى شناختم، ... سپس از هر چیزى مهم و ارزشمند آن را... براى تو برگزیدم و ناشناخته ‏هاى آنان را دور کردم.»

آن حضرت دو نکته مهم را در تربیت فرزند خود موردتوجه قرار داده است: اول آموزش قرآن کریم و احکام الهی، دوم شناخت شبهات روز: «در آغاز تربیت، تصمیم گرفتم تا کتاب خداى توانا و بزرگ را همراه با تفسیر آیات، به تو بیاموزم و شریعت اسلام و احکام آن از حلال و حرام، به تو تعلیم دهم و به چیز دیگرى نپردازم؛ امّا از آن ترسیدم که مبادا رأى و هوایى که مردم را دچار اختلاف کرد و کار را بر آنان شبهه‌ناک ساخت، به تو نیز هجوم آورد، گر چه آگاه کردن تو را نسبت به این امور خوش نداشتم، امّا آگاه شدن و استوار ماندنت را ترجیح دادم تا تسلیم هلاکت‏ هاى اجتماعى نگردى.» [2]

درنتیجه: برای تربیت فرزند توجه به این نکات مهم است:

 1- احترام به فرزند و خطاب مناسب،

 2- بازگو کردن تجربه‌های موفق گذشتگان برای آن‌ها،

 3- آموزش قرآن و دستورات الهی،

 4- آشنا ساختن با شبهات روز جامعه.

پی‌نوشت:
[1]. نهج البلاغة / ترجمه دشتى، ص: 522
[2]. همان، ص 523