ظلم به زنان در مسئله دیه
از شبهاتی که علیه احکام اسلام وارد میشود این است که : در اسلام، دیه زن نصف دیه مرد است؛ و این نشان میدهد که زن در اسلام جایگاهی ندارد!
پاسخ:
دیه، در
اسلام بر معیار ارزش معنوی انسان مقتول نیست...
چنانکه تفاوت دیه زن و مرد، نه بر منزلت مرد میافزاید
و نه از مقام زن میکاهد، همانطور که تساوی دیه عالم و جاهل نه از ارج و منزلت
عالِم میکاهد و نه بر مقام جاهل میافزاید.
زیرا برخی از تفاوتهای مادی و مالی هیچگونه ارتباطی به مقامهای معنوی ندارد و هیچ تلازم عقلی و نقلی بین دیه و کمال معنوی (و علمی) وجود ندارد. تا هراندازه دیه بیشتر شود قداست روح مقتول و تقرب وی نزد خدا افزونتر باشد. [1]
تذکر مهم:
احکام اسلامی بهصورت اجزای یک سیستم و شبکه، به همدیگر مرتبط هستند و گاهی با توجه به همدیگر حکم جدید وضع میشود، لذا در موقع قضاوت و داوری و اشکال گرفتن به یک حکم باید به احکام دیگر هم بیتوجه نبود.
بهعنوانمثال:
یکی از احکام و تکالیف این است که نفقه (= مخارج زن و فرزندان) برای مرد واجب است، یعنی از این حکم معلوم میشود که در اسلام مرد «رکن اقتصادی» خانواده است؛ لذا اگر گفته میشود که دیه مرد دو برابر دیه زن است یکی از حکمتهایش این است که بخشی از خسارت اقتصادی که به خانواده واردشده را جبران کند و هنگامیکه نبودن این حکم را در نظر بگیریم میبینیم باعث ایجاد فقر اقتصادی و فرهنگی و عاطفی در خانواده و اجتماع میشود و بار مشکلات بر دوش مادر خانواده سنگینی کرده و مشکلات جدید به بار میآورد.
اگر کسی اشکال بگیرد که در برخی خانوادهها، زن نانآور خانواده است! در پاسخ میگوییم: که در مورد وضع احکام و قوانین، قانون بهصورت کلی وضع میشود و ناظر به موارد جزئی و استثنایی نیست و بر محور افراد دور نمیزند. [2]
پینوشت:
[1]. زن در آینه جلال و جمال، آیتالله جوادی آملی، ص 354.
[2]. تفسیر نمونه، 1: 603